Eindspel uit de KNSB

Dit is een eindspelstelling uit de partij van Rick op bord 8. Na de opening kwam zwart de hele partij onder druk te staan. In tijdnood richting zet 40 ruilde wit echter stukken, wat een evenwichtig eindspel opbracht.

Eindspel diagram 1

De verre vrijpion van zwart compenseert de kwaliteit. Daartegenover heeft wit zelf ook twee verbonden vrijpionnen.

Wit heeft zojuist de ambitieuze zet 55. h3-h4 gespeeld. Hoe slaat zwart toe?

55…Pe4+!

Het paard van wit kan het zwarte paard niet slaan, want dan promoveert zwart op b1. Zwart dreigt zelf om het witte paard te slaan en daarna te promoveren. De enige zet is dus:

56. Txe4 dxe4 57. h5

(57. Ke3 Kd7 en de zwarte koning kan op tijd bij de witte pionnen komen)

Eindspel diagram 2

Een lastige stelling. Misschien is voor sommigen de zet vanzelfsprekend.

Wit heeft zojuist h5 gespeeld. Zwart kan met zijn koning niet op tijd bij h8 komen om promoveren te voorkomen. De loper lijkt ook niet op tijd op diagonaal h7-b1 te komen om de pionnen tegen te houden (en tegelijkertijd druk op b1 te houden).

57…e3+!

Dit lost alles op. Nadat wit de pion slaat met de koning, kan de loper naar a2 en op die manier indirect de diagonaal b1-h7 verdedigen. Bij iedere andere zet speelt wit Ke3 en blijft de zwarte pion de diagonaal h7-b1 onderbreken.

58. Kxe3 La2

Eindspel diagram 3

Zwart verdedigt indirect de diagonaal h7-b1! Hij kan immers altijd de dwingende zet b2-b1 met damepromotie spelen, waarbij wit zijn paard moet geven.

59. Kf4 Kd6 60. g5 Ke7 61. Ke5 b1D 62. Pxb1 Lxb1

Eindspel diagram 4

De loper staat op zijn gewenste diagonaal, maar de zwarte koning staat nog altijd gebonden aan e6 en de dreiging van de verbonden vrijpionnen van wit. Er moeten nog zetten gedaan worden voor het winstplan van zwart.

63. Kf4 Lf5 64. Kf3 e5 65. Kg3 Ke6 66.Kf3

Eindspel diagram 5

Er is een mooie blokkade van de velden g4, f4, e4 en d4. De koning van zwart staat niet meer gebonden aan de zwarte pion, nu enkel aan de vrijpionnen van wit.

66. Lc2! 67. Ke3

(67. Ke2 werkt ook niet: 67…Kf5 68. g6 Kf6 69. Ke3 Ld1 70 Ke4 Lxh5 71. g7  Lf7)

67… Ld1 68. h6 Lc2 69. Kf3 Lg6

Eindspel diagram 6

Zwart heeft zijn winstplan bereikt. De zwarte koning staat niet meer gebonden aan de witte vrijpionnen en kan dus zonder problemen met de e-pion meelopen om te promoveren.

Wit speelde nog enkele zetten door:

70. Kg4 Kd5 71 Kf3 Kd4 72. Kf2 Ke4 73. ke2 Kf4 0-1

Zwart dreigt ook nog eens de witte pionnen op te snoepen en dat deed wit beseffen dat het toch echt voorbij was.